اسماعیل خان قشقایی معروف به صولتالدوله، چهرهٔ سیاسی اواخر قاجار و یکی از مقتدرترین ایلخانهای ایل قشقائی بود.او از فرزندان داراب خان، فرزند مصطفی قلی خان ایلخانی فرزند جانی خان قشقایی رئیس ایل قشقائی بوده و در فیروزآباد از شهرهای استان فارس متولد شده است. سال تولد صولتالدوله ۱۲۹۵ قمری برابر با 1257 شمسی است. و با خدیجه بی بی دختر عبد الله بیگ کشکولی ازدواج کرد. وی بعد از مرگ برادرش ضرغام الدوله در سال 1324 قمری(1285 ش) در سن 26 سالگی رسما به ریاست ایل قشقایی منصوب شد. اسماعیل خان به علت رشادت و مهارت وی در تیراندازی و جنگهای چریکی، در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه قاجار به وی لقب صولتالدوله داده شد. وی بعدا ملقب به سردار عشایر شد...
دوره ریاست صولت الدوله مصادف با حوادث بزرگ سیاسی و نظامی در کشور بود،که در همه حال ایل قشقائی به عنوان یکی از عوامل و نیرو های تعیین کننده و موثر در حوادث جنوب ایران شرکت داشت. در این موقع خانواده دیگری که از سالها پیش در فارس قدرت فراوانی کسب کرده بودند بیش از بیش به عنوان نیروی مقتدر و در قطب مخالف قشقائی ها قرار گرفت و آن خانواده قوام الملک شیرازی بود. اینان نواده های حاج ابراهیم وزیر سلاطین زندیه بودند که با خیانت به لطفعلی خان زند موجبات پیروزی آغا محمد خان قاجار را در شیراز فراهم نمودند و در دوران قاجار از مال، ثروت و قدرت فراوانی برخوردار شده و بعدها قوام الملک لقب گرفت.
صولت الدوله و جنبش مشروطه
به هنگام انقلاب مشروطه در ایران " اسماعیل خان صولت الدوله" ایلخان قشقائی بود و وی که مردی با هوش و توانا و پر توان بود در نظر داشت که از شرایط نامساعد زمان مشروطه، برای نابودی مخالفین خود، یعنی قوامی هااستفاده نماید و تلاش کرد از این فرصت برای بیرون کردن آن ها از قدرت در منطقه فارس بهره برداری نماید. از آنجا که قوامی ها با نظام استبدادی قاجار همراه بودند ، صولت الدوله از انجمن مشروطه خواه شیراز حمایت کرد و از این رو جای پای مستحکمی در مرکز منطقه فارس که حوزه نفوذ سنتی قوامی ها بود پیدا کرد و قشون او بار ها به شهر شیراز آمده و مورد استقبال گرم مردم قرار گرفته بود. حکمرانی شیراز از سالها پیش عملا در در دست خاندان قوام بود و در فارس پیروان و زیر دستان بسیاری داشت ، قوام جکومت قاجار را برنده می دانست و به همین سبب با مشروطه دشمنی مینمود. میان او و پسرانش با انجمن اسلامی و آزادی خواهان در شیراز؛ کشاکش سختی بر خواسته بود.
نظرات شما عزیزان: